Czy kwota dofinansowania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych wyjazdu do teatru na spektakl, spotkania integracyjnego, czy wycieczki będzie stanowić dla pracowników przychód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, czy powstaną dla pracodawcy (jako płatnika) obowiązki związane z pobraniem i odprowadzeniem podatku dochodowego od osób fizycznych?

W ramach działalności socjalnej firma jako pracodawca planuje zorganizować wyjazd na spektakl do teatru, spotkanie integracyjne i kilkudniową wycieczkę dla pracowników, emerytów i rencistów oraz uprawnionych członków ich rodzin, w ramach działalności socjalnej. Imprezy będą powszechnie dostępne na równych zasadach dla wszystkich osób uprawnionych do korzystania z Funduszu. Informacja o organizowanych imprezach będzie podana do wiadomości osobom uprawnionym. Celem imprez będzie integracja pracowników, umożliwienie im aktywnego wypoczynku, zwiększenie motywacji do pracy oraz wzmocnienie więzi koleżeńskich i wzajemnych relacji. Uczestnictwo w imprezach będzie dobrowolne.

Odpowiedź:

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za „nieodpłatne świadczenie” uznać należy świadczenie „nie wymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne” (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 2003 r.).

Rozumienie tego pojęcia zostało również wypracowane w orzecznictwie. W uchwałach z 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 oraz z 16 października 2006 r. sygn. akt FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie tego terminu w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż na gruncie tej ustawy, termin „nieodpłatne świadczenie” ma „szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. W uchwale z 24 maja 2010 r. sygn. akt II FPS 1/10, Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził powyższe stanowisko uznając, że ma ono również zastosowanie do podatku dochodowego od osób fizycznych, w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 3 ustawy.

Kwestia rozumienia pojęcia „innych nieodpłatnych świadczeń” – w kontekście świadczeń pracowniczych -była również przedmiotem analizy Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13 stwierdził, że za przychód pracownika z tytułu „innych nieodpłatnych świadczeń”, o których mowa w art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogą być uznane takie świadczenia, które:

• po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
• po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
• po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Wobec tego, przyjęcie oceny uznającej konkretne świadczenie ze strony pracodawcy za przychód pracownika ze stosunku pracy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, powinno opierać się na przesłankach wynikających z ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które Trybunał Konstytucyjny w powołanym powyżej wyroku uznał za zgodne z Konstytucją i przedstawił ich interpretację.

Należy też podkreślić, że ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego, z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych. Wskazać należy, że nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika ze stosunku pracy – gdy świadczenie to powoduje wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia: w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej lub w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku. Nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika, gdy zostało spełnione za zgodą pracownika, tj. gdy pracownik skorzystał z niego w pełni dobrowolnie. Zatem, pracodawca spełnił określone świadczenie na rzecz pracownika, gdy dysponował uprzednią zgodą pracownika na jego przyjęcie.

Przychód pracownika będzie obejmował nieodpłatne świadczenie, gdy świadczenie to zostanie spełnione w interesie pracownika (a nie w interesie pracodawcy) i przyniesie pracownikowi korzyść w postaci powiększenia jego aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. W zakresie tego kryterium należy wskazać, że chodzi o realny charakter przysporzenia, jako warunku objęcia nieodpłatnego świadczenia podatkiem dochodowym.

Nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika, gdy korzyść jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi, tj. nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów.

Co prawda w powyższym wyroku Trybunał Konstytucyjny odnosił się wprost do świadczeń oferowanych przez pracodawcę na rzecz osób pozostających w stosunku pracy (pracowników), niemniej jednak zarówno teza tego wyroku, jak i jego uzasadnienie mają zastosowanie również do osób fizycznych, które uzyskują przychody z innego tytułu.

Mając zatem na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w związku z organizacją przez firmę imprez, po stronie uczestników tych imprez nie powstanie przychód z tytułu świadczeń nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych. Celem imprez bowiem, jak wyjaśniła firma, będzie integracja pracowników, umożliwienie im aktywnego wypoczynku, zwiększenie motywacji do pracy oraz wzmocnienie więzi koleżeńskich i wzajemnych relacji. W efekcie będzie realizowany interes firmy jako pracodawcy, gdyż wpłynie na lepszą efektywność pracy oraz wzajemne relacje służbowe i przysporzy firmie wymierne korzyści.

W konsekwencji, dofinansowanie z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych kosztów ww. imprez nie spowoduje powstania po stronie pracowników przychodu ze stosunku pracy zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a po stronie byłych pracowników – przychodu z innych źródeł na podstawie art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy. Na pracodawcy natomiast nie będą ciążyć obowiązki płatnika, o których mowa w art. 32 ust. 1 i art. 41 ust. 4 ww. ustawy.

Interpretacja indywidualna z 13 lutego 2025 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.760.2024.1.GG – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej – pełna treść interpretacji

Redakcja podatki.biz

www.podatki.biz